Rayiç bedel herhangi bir gayrimenkul olan ev, arsa, bina gibi piyasada olan günlük alım ve satım bedelinin tanımlamaktadır. Valilikler tarafından atanan komisyon üyelerince belirlenen rayiç bedel aktif piyasada en alt seviyede değeri bildirilir. Gayrimenkulün bulunduğu şehir ya da kentlerde bulunan çevre koşulları, ulaşım durumları, sosyal varlıklar ile tespiti yapılmada etki eden faktörler olarak bilinir. Taşınmaz gayrimenkullerde rayiç bedelinin oranı yıpranma durumunu göz önüne alınır.
Komisyon üyelerince alt tabandan hesaplanmasının sebebi arsa, ev, bina gibi taşınmazların orantısız fiyat artışını ve piyasada oluşabilecek risklerin önüne geçmek için yapılır. Belirlenen bu bedel sayesinde taşınmazların altında satılmasını da engellemektedir.
Rayiç Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Pazar kısmında rekabet ve düzeni sağlamak için yapılan rayiç bedeli nasıl hesaplanır sizlere aktaralım. Konut ve aynı bölgede yer alan özellikleri aynı seyirde olan 3 konutun metrekaresine göre satış değerlerini temel alarak rayiç bedeli hesaplanır. 3 aynı özellikte bulunan konutun rayiç bedel hesap işlem sırasını sizler için sıralayalım.
• Konut satış ilanları üzerinden aynı özellikte olan 3 farklı kontlar belirlenir ve özellikleri karşılaştırılır,
• Seçilen bu konutlar kullanım alanın yani metrekarelerine bölerek 1 metrekare satış fiyatı belirlenmiş olur,
• Satış yapılacak olan konutların metrekareleri belirlenerek seçilen konutların metrekare toplamları ve referans alınan konut sayılarına bölünür,
• Hesaplanan 1 metrekare evin fiyatı, hesaplanacak olan rayiç bedeli evin metrekaresine çarpılarak evin, rayiç bedeli hesaplanmış olur.
Rayiç bedeli güncel olan artışlar veya azalışlar doğrultusunda bu fiyatlar değişkenlik gösterebilmektedir.
Rayiç Bedel Hesaplanırken Dikkat Edilen Kriterler
Bu bedeli hesaplamadan önce rayiç bedel hesaplanırken dikkat edilen kriterler yer almaktadır. Bu kriterler güncel ve Pazar piyasanın dengesini bozmamak ve gayrimenkulün değerini düşürmemek için hesaplanır. Sizler için bu rayiç bedeli hesaplanırken ele alınan kriterleri sıralayalım.
• Bulunduğu şehirdeki gayrimenkule olan arz ve talebin oranı,
• Yer aldığı şehirde bölgeye ait tarihi,
• Konutun bulunduğu binanın yaş durumu, yeni binalarda oran daha yüksek çıkmaktadır,
• Bulunduğu şehirde merkezi yerlere yakınlık ve ulaşım kolaylığının durumu,
• Konutun bulunduğu cephe ve manzara görüntüsü,
• Sosyal aktivitelere yani AVM, okul, market, butik gibi mağazalara yakınlık oranı,
Bu kriterler konut için sayılan ve hesaplamalar yapılırken önde tutulan maddeler olarak bilinir. Motorlu araçlarda ise daha farklı kriterler baz almaktadır. Sizler için araç kriterlerini sıralayalım.
• Araçlarda rayiç bedeli için en önemli etken aracın yaşı gelmektedir,
• Aracın model ve marka sınıfında rayiç bedel hesaplarınınken baz alınır,
• Araçta daha önce yapılmış hasar kaydı ve bu hasarın oranı rayiç bedel hesaplamada ele alınan kritlerler olarak bilinir.
Araç Rayiç Bedeli Nereden Sorgulanır?
Pazarlarda korunmak amacıyla hesaplanan rayiç bedeli araçlar içinde geçerlidir. Yine arsalar gibi 3 aynı özellikte aracın baz alınarak hesaplaması sonrası ortaya rayiç bedeli çıkmaktadır.
Peki, araç rayiç bedeli nereden sorgulanır sorularınıza yanıt olarak, kasko ve sigorta değerlerinden ve orada kayıtlı olan bilgilerden aracınızın rayiç bedel sorgulayabilir ve öğrenebilirsiniz.
